Стихи на белорусском языке – Стихи, вирши на белорусском языке поэта Якуба Коласа.

Стихи на белорусском — Малиновский Игорь (RissEihorn). Читать стих на Оллам.ру

Спажывёлы.

Чаму мы ўсе спім?
Чаму не прачнемся?
Не чуем зусім,
Што кажа нам сэрца?
Нам трэба ўсё больш
За тое, што маем
І душу за грош
Камусці збываем.
Чаму мы ўсе спім?
Дзе наша свядомасць?
Прачнеца ў кім?
Падай жа нам голас!
Але…ўсё ціха…
І толькі ў крамах
Мы бачым свой выхад,
Схапіўшы тавары.

ДАО

І не цячэ яно і не стаіць,
І не свярбіць яму і не баліць,
Разлілася паўсюль вось і ў табе
Яно нябачна кпіць у галаве.
Схапіць яго ты толькі пажадай-
Яно цябе трымае ўжо за край.
Здаецца, што сышоў за многа верст-
Яно ж цябе чакае там наўпрост…
І каб паводле Дао смог ты жыць,
Нічога трэба як-то не рабіць.

-А як, калі галоўны ты-матыў?
-У Дао знікне той, хто ўсе стварыў.

Сон і абуджэнне

Ціхі сон, мяккі сон
Уваходзіць разам с ценем.
Неба зорны парасон
Усыпляе зіхаценнем.

Спіць і стары і малы,
Кот на печцы спіць таксама.
Бачыць сны ля вескі млын,
Усе, здаецца сном тут стала.

Не вядомы мэты сна,
Можа ў гэтым таямніца:
Засыпаем каб душа
Раптам смела абудзіцца?

Начная гаворка

Вецер таямнічы калыхае шторы
І гутаюць хмары месяц у прасторы
-Што табе не спіцца, можа што турбуе?
-Больш мяне на шчырасць лёс мой не частуе.

Вецер таямнічы зноў хвалюе шторы
Калыхаюць хмары зоркі ў прасторы.
-Супакойся дружа, Бог заўседы побач.
-Толькі вось не бачаць яго мае вочы.

Вецер таямнічы раптам знік без следа,
Хмары распусцілісь, стала чыстым неба.
-Каб яго ўбачыць не патрэбны вочы.
Калі сам ты шчыры, ён у сэрца крочыць.

***

Між зорак, што несуцца ў сусвеце
Ў далі бясконцай, той што Бог стварыў,
На ўтульнай і знаемай так планеце
Дзівак прасты адзін спакойна жыў.
Ен ведаў дзе знайсці сапраўдна шчасце.
Ен марыў каб усе пайшлі шукаць.

Каб стала ў адзіноце болей сласці,
Каб кошт жыцця сапраўднага пазнаць.
Далекі ад вяселля і ад гора
Ен слухае пусты касмічны гук,
І ў сэрцы адчыняецца прастора
Кахання без пяшчот і без пакут.

Інь і Ян

Новыя сэнсы, новыя словы-
Знікла ўсе: межы, жах і турба.
Я нарадзіўся ў бясконцай прасторы.
Я нарадзіўся як ЁН і ЯНА

Мой першы верш на мове беларускай

Мой першы верш на мове беларускай
З’явіўся тут на стары Новы год.
Калі глядзеў з нябесаў месяц вузка,
А зоркі побач шлі ў карагод.
Калі пачуцці ў сэрцы загучалі
І сэнс набыў штодзенны клопат мой.
Калі сусвет з’явіўся нечакана
Маей кватэрай утульнай і прастой.
І ўсведаміў я гэта не адразу,
Хутчэй пачуў, што нешта адбылось.
І вось с таго патоенага часа
Змяніўся раптам мой вясенні лес.

ollam.ru

Вершы пра каханне | Стихи о любви белорусских поэтов

Ня ведаючы..

Ня ведаючы
Разбурала мне сэрца
Днём і ўначы
І зараз працягваеш.
А мне ўжо не баліць.

Мужчына. Жанчына. Чаканне…

Мужчына. Жанчына. Чаканне.
Шуканне. Блуканне. Час.
Жанчына. Мужчына. Спатканне.
Вітанне. Пытанне. Адказ.
Мужчына. Жанчына. Дыханне.
Сэрцабіццё. Забыццё.
Жанчына. Мужчына. Каханне.
Мужчына. Жанчына. Жыццё.

Маё

Некамфортна мне ў маім жыцці.
Мне здаецца, не знайшла я свайго месца.
Спешныя рашэнні прыняў ты,
А цяпер плаці цаною свайго сэрца.

Я люблю жыцця чароўны дар
І ягоную магутнасць і трываласць.
І люблю, калі ў душы пажар
Ад кахання ўзнікае, дарыць радасць.

Спадзяваннем цешу розум свой,
Што ўрэшце рэшт знайду я сваё месца.
Бо пакуль на сэрцы толькі боль-
Ты далёка, і з табой няхутка буду.

Мне распазнаць яшчэ не позна…

Мне распазнаць яшчэ не позна,
Дзе кіслы квас, а дзе віно.
Паміж усіх, што стрэў я, розных
Цябе прыкмеціў я даўно.

Каханнем клясціся не буду,
Адно скажу я без прынук:
— О, каб я быў такі, як Буда,
Цябе б абняў дзесяткам рук!

Любы мой, мой любы, мілы

Любы мой, мой любы, мілы
Мне так хораша з табой!
Словы гэтыя бы крылы
Уздымаюць над зямлёй,
Словы гэтыя бы вецер
У спякоту здымуць жар,
Словы гэтыя бы рэкі,
Што ільюцца у пажар,
Словы гэтыя бы лекі,
Што падоужваюць гады,
Словы гэтыя бы знакі,
Што адвернуць ад бяды
і зусім яны не проста
Узмацняюць пачуццё
іх каханым вы кажыце,
іх каханым вы кажыце,
іх каханым вы кажыце,
Бо яны і есць жыццё!

У народным стылі

Закацілася сонейка
I патухла ружовае,
А дзяўчына вясёленька
Адзяваецца ў новае.
Выбягае на ганачак
I глядзіць на дарожаньку:

– Дзе ты, родненькі Яначак,
Пакажыся на вочанькі.
Так учора маліў мяне
Перад золкам-світаначкам,
Каб стаяла пад ліўнем я,
I шапнуў мне: «Каханачка…»
Каб сягоння ўся ночанька
З бліскавіцай ды з громікам –
Я б прыціхла лагодненька
Ля яго, як ля сонейка.
Можа, ўсё-такі збудзецца:
Гэткі дужы й нясмеленькі
Пад пярун пацалуецца
I шапне пра вяселлейка.

Ты пакліч мяне. Пазаві…

Ты пакліч мяне. Пазаві.
Там заблудзімся ў хмельных травах.
Пачынаецца ўсё зь любві,
Нават самая простая ява.
І тады душой не крыві
На дарозе жыцьця шырокай.
Пачынаецца ўсё зь любві –
Першы посьпех і першыя крокі.
Прыручаюцца салаўі,
І зьмяняюцца краявіды
Пачынаецца ўсё зь любві –
Нават ненавісьць і агіда…
Ты пакліч мяне. Пазаві.
Сто дарог за маімі плячыма.
Пачынаецца ўсё зь любві.
А інакш і жыць немагчыма.

Маўчу

Маўчу,
бо гэта значна больш за словы.
Маўчу,
бо словы цяжка падабраць.
Маўчу
і ўсцяж сустрэч чакаю новых.
Маўчу,
але не вечна мне маўчаць!

Прабач,
што пацалункам не вітаю.
Прабач,
што не кажу прызнання слоў.
Прабач,
нічога я не абяцаю.
Прабач,
што з сэрца я ганю любоў…

Люблю,
як прамянееш ты ўсмешкай.
Люблю,
вачэй блакітных глыбіню.
Люблю,
з табой ісці адною сцежкай.
Люблю,
каханая, люблю…люблю…

Ёсць тыпаў некалькі дамаў

есць тыпаў некалькі дамаў:
што цягнуць плен жыццёвых драмаў,
бясконцы непад’емны клопат дзен,
аддаючы ўсю цяплыню, надзею, сон-
І проста імі скарыстацца,
не пакідаючы адказу.
А тым, што варты адурыць мужчыне розум,
Цнатліва ўсміхнуцца ды пацягнуць у ложак,
У падмане пратрымаць, ператварыцца ў мрою
і клясціся каханню чужынскаю крывёю,
Спатоліўшы сваё, закінуць звыклую

для твару маску,
Прасцей жывецца , бо на руках усе адразу.

Адчай

Думкi апаноўвае скразняк,
Крыўда падразае каранi,
Вочы твае бачыць няма як,
Быць з табою – Божа, баранi!

Слова не скажу табе ў адказ,
Верша, далiбог, не напiшу,
Лёталi скрозь ноч мы толькi раз –
Зараз уратоўваю душу.

Ад кахання адрачыся як? —
«Хопiць, накахаўся, выбачай!»
А на сэрцы палыновы смак,
Слова невымоунага адчай.

09.07.2015

Астудзі мае шчокі далонямі…

Астудзі мае шчокі далонямі,
Утаймуй у вачах аганькі,
Прыручы мае рукі няўлоўныя
Да ўласных – спакойных тваіх.

Ты жанчына – і можаш ты многае.
Я ж і ўласнае сэрца палю…
Будзь са мною і добрай і строгаю,
Ды ніколі халоднай, малю!

Я такой не ўяўляю любімую,
Як парой уявіць не магу –
Не ў палёце крыло галубінае,
Ды гаёў салаўіных тугу.

Астудзі мае шчокі далонямі,

Утаймуй у вачах аганькі,
Прыручы мае рукі няўлоўныя,
Да ўласных – спакойных тваіх.

www.moykahany.ru

Стихи, за которые расстреляли белорусских поэтов

В ночь с 29 по 30 октября 1937 года в подвалах «американки» были расстреляны более 100 представителей белорусской интеллигенции. KYKY поднимает архивы и публикует стихи и письма четырех известных в 20-30-е годы литераторов, чтобы в который раз поразиться: судя по поэтическим строкам, в обществе ровным счетом ничего не изменилось.

Приказ о расстреле «врагов народа» со списком из 103 имен поступил в Беларусь из Москвы. Его подписали Сталин и Молотов. В Минске список дополнили еще несколькими десятками человек. В числе литераторов в списке значились:

Алесь Дудар. «Не смеем нават гаварыць i думаць без крамлёўскай візы»

Алесь Дудар

Настоящее имя Алеся Дудара, критика, поэта и переводчика – Александр Дайлидович. Переводил с русского языка на белорусский – Александра Пушкина и Сергея Есенина, «Дванаццаць» Александра Блока, с немецкого – поэтов Генриха Гейне и Эриха Вайнерта, отрывки из «Фауста» Иогана Гёте, и французского языков. Как поэт дебютировал в 1921 году в газете «Советская Беларусь». У Дудара вышли несколько сборников поэзии: («Беларусь бунтарская», «Сонечнымі сьцежкамі», «І залацісьцей, і сталёвей», «Вежа») несколько поэм и сборник рассказов «Марсэльеза». Был участником театральной труппы Владислава Голубка (его тоже репрессировали – в сентябре 1937). Алесь Дудар год проучился на литературно-лингвистическом отделении педагогического факультета БГУ. Поэту пришлось бросить университет из-за кампании против белорусских студентов-писателей.

НКВД БССР арестовывало Алеся Дудара три раза. Впервые – 20 марта 1929 года за стихотворение «Пасеклі наш край папалам…».

Второй раз – по сфабрикованному делу «Саюз вызвалення Беларусі». Оба раза его отправляли в ссылку в Смоленск. Третий раз Дудара арестовали в октябре 1936 года в Минске. 28 октября 1937 года был приговорён к смертной казни как «руководитель антисоветской объединённой шпионско-террористической национал-фашистской организации». В 1957 году оправдан посмертно. Личное дело № 10861 хранится в архиве КГБ Беларуси.

Стихотворение Алеся Дудара, за которое он был арестован в первый раз:

Пасеклі Край наш папалам,
Каб панскай вытаргаваць ласкі.
Вось гэта – вам, а гэта – нам,
Няма сумлення ў душах рабскіх.

І цягнем мы на новы строй
Старую песню і чужую:
Цыгане шумнаю талпой
Па Бесарабіі качуюць…

За ўсходнім дэспатам-царком
Мы бегаем на задніх лапах,
Нью-Ёрку грозім кулаком
І Чэмберлена лаем трапна.

Засыплем шапкамі яго,
Ура, ура – патопім ў соплях.
А нас тым часам з году ў год
Тут прадаюць ўраздроб і оптам.

Мы не шкадуем мазалёў.
Мы за чужых праклёны роім,
Але без торгу і без слоў
Мы аддаем сваіх герояў.

Не смеем нават гаварыць
І думаць без крамлёўскай візы,
Без нас ўсё робяць махляры
Ды міжнародныя падлізы.

Распаўся б камень ад жальбы
Калі б ён знаў, як торг над намі
Вядуць маскоўскія рабы
З велікапольскімі панамі.

О, ганьба, ганьба! Ў нашы дні
Такі разлом, туга такая!
І баюць байкі баюны
Северо-Западного края…

Плююць на сонца і на дзень.
О, дух наш вольны, дзе ты, дзе ты?
Ім мураўёўскі б гальштук ўздзець,
Нашчадкам мураўёўскім гэтым…

Але яшчэ глушыце кроў.
Гарыць душа і час настане,
Калі з-за поля, з-за бароў
Па-беларуску сонца гляне.

Тады мы ў шэрагах сваіх,
Быць можа, шмат каго не ўбачым.
З тугою ў сэрцы ўспомнім іх,
Але ніколі не заплачам.

А дзень чырвоны зацвіце,
І мы гукнем яму: «Дабрыдзень».
І са шчытом ці на шчыце
Ў краіну нашу зноў мы прыйдзем.

1928

Михась Чарот. «Прадажных здрайцаў ліхвяры мяне заціснулі за краты»

Михась Чарот

Настоящее имя белорусского поэта, прозаика и драматуга – Михаил Семёнович Куделька. Исследователи называют Михася Чарота одним из лидеров белорусской советской литературы 1920-х годов. Вместе с тем, оценка творчества Михася Чарота среди современников никогда не была однозначной. Михась Чарот начал писать в возрасте тринадцати лет. Раннее творчество, до 1921 года, отличается национально-патриотическим звучанием. Но после мотивы становятся революционно-пролетарскими: Чарот противопоставляет прошлую тяжелую жизнь послереволюционной, радостной. По мотивам его повести «Свинопас» был снят фильм «Лесная быль». В 1930-е г Чарот практически отошёл от литературной деятельности. Немногочисленные стихи теряют художественную новизну, превращаются в примитивные агитки.

Стихотворением «Суровы прыгавор падпісваю першым» присоединился к публичному осуждению репрессированных белорусских писателей. Тем не менее, был сам арестован 24 января 1937 года.

Осуждён внесудебным органом НКВД 28 октября 1937 года как участник «контрреволюционной нацдемовской организации» и приговорён к казни. Свое последнее стихотворение «Прысяга», про свою невиновность, написал на стене «американки». Выцарапанные на стене строки увидел и запомнил поэт Микола Хведарович, которому посчастливилось вернуться из ГУЛАГа. После допросов и пыток Чарот признал себя виновным. Реабилитирован в конце 1956 года.

«Прысяга»

Я не чакаў
І не гадаў,
Бо жыў з адкрытаю душою,
Што стрэне лютая бяда,
Падружыць з допытам,
З турмою.

Прадажных здрайцаў ліхвяры
Мяне заціснулі за краты.
Я прысягаю вам, сябры,
Мае палі,
Мае бары, —
Кажу вам — я не вінаваты!

Михась Зарецкий. «Беларускіх пісьменнікаў абвінавачваюць у тым, што яны чыста апранаюцца, носяць акуляры, маюць у кішэні насавыя хусцінкі».

Михась Зарецкий

Писатель начал публиковаться с 1922 года. Михась Зарецкий (настоящее имя – Михаил Касянков) в произведениях обращал внимание на события революционной действительности, жизнь рабочего человека на переломе истории, классовые столкновения, драматизм борьбы нового и старого, духовный рост человека. Зарецкий входил в Центральное Бюро литературного объединения «Маладняк». А в 1927 стал одним из инициаторов нового объединения – «Полымя». Михась Зарецкий начал театральную дискуссию в ноябре 1928 (в результате которой театры стали освещать более актуальные темы для того времени), написав две статьи: «Два экзамены (Да пытання аб тэатральнай крытыцы)», «Чым пагражае нам Белдзяржкіно? (Да крытыкі тэматычнага плана)». Такие публикации были расценены как проявление национал-демократизма. Вместе с поэтами Андреем Александровичем и Алесем Дударом заявил про выход из БГУ в «Советской Беларуси». Стал членом Союза писателей Беларуси в 1934 году. Работал заведующим отдела литературы и культуры АН БССР.

Писатель Ян Скрыган вспоминал: «У 1927 годзе Міхась Зарэцкі выглядзеў зусім іначай. Гэта быў ужо ў поўным сэнсе слова пісьменнік і інтэлігент. Папулярнасці і славе яго адпавядаў вонкавы выгляд. Апрануты ён быў, як тады казалі, чыста па-еўрапейску: самае моднае элегантнае паліто, блішчастыя пальчаткі і капялюш. А капялюш на той час мала хто насіў, гэта было нават вельмі смела. Бачылі яго найчасцей разам з А. Александровічам і А. Дударом… Мы тады зачытваліся М. Зарэцкім. Пісаў ён многа, горача і ярка».

Михася Зарецкого арестовали 3 ноября 1936 года. Осуждён тройкой НКВД 28 октября 1937 как «активный член национал-фашистской террористической организации» – заседание длилось 15 минут. Многие рукописи не сохранились, в том числе историческая драма «Рагнеда» и продолжение романа «Крывічы». Также была репрессирована жена поэта, Мария Ивановна Касянкова. Реабилитирован в 1957 году.

Письмо в газету «Советская Беларусь»

Паважаны рэдактар!

Дазвольце праз Вашу газету давесці да ведама савецкай грамадскасці наступнае:
3 нейкага часу у сценах Беларускага дзяржаўнага універсітэта пачалося ўпартае цкаванне беларускіх пісьменнікаў-студэнтаў. Найбольш яскрава гэта кампанія выявілася ў заметцы, змешчанай ў № 1 на сценгазеты педфака «Кузня асветы» пад назвай «Фрагменты из жизни 2-го курса литературного отделения»1. У гэтай заметны, прасякнутай тупым мяшчанска-зайздрослівым асцервяненнем, відаць выразны замер скампраметаваць беларускага шсьменніка, узвёўшы на яго самыя бязглуздыя, самыя дзікія абвінавачванні.

Беларускіх пісьменнікаў абвінавачваюць у групавой «замкнутости», быццам не разумеючы таго, што з першых дзён наступления у універсітэт ніводзін студэнт не можа быць аднакава дружным як з тымі, з якімі ён некалькі год працаваў, так і з тымі, якіх ён першы раз бачыць у вочы.

Беларускіх пісьменнікаў абвінавачваюць у «белорусском шовинизме», не маючы на гэта абсалютна ніякіх падстаў, калі не лічыць таго, што гэтыя пісьменнікі, не ў прыклад іншым, усюды і заўсёды гавораць па-беларуску.

Беларускіх пісьменнікаў абвінавачваюць у тым, што яны чыста апранаюцца, носяць гальштукі, каўнерыкі, капялюшы, акуляры (які злачынны «шык»!), маюць на галаве валасы і ў кішэні насавыя хусцінкі.

Беларускіх пісьменнікаў абліваюць памыямі самай бруднай хуліганскай лаянкі, абзываюць «животными», раўняючы з «собаками» і ўжываючы іншыя непрыстойныя ў сценах універсітэта прыёмы.

Гэты шалёны паход раз’юшчанай дробнабуржуазнай стыхіі не сустрэў аніякага адпору з боку студэнцкіх грамадскіх арганізацый, а рэдакцыя газеты ў сваёй прышісцы нават салідарызавалася з гэтай пісулькай і працягнула «кампанію» у чарговым нумары газеты. Дзякуючы гэтаму, шкодныя мяшчанскія настроі распаўсюдзіліся як па ўніверсітэту, так і за яго сценамі, зрабіўшы імёны беларускіх пісьменнікаў прадметам зласцівых насмешак і плётак.

Усё гэта зрабіла немагчымым для беларускага пісьменніка аставацца ў Беларускім дзяржаўным універсітэце і прымусіла нас з болем у сэрцы пакінуць яго і шукаць магчымасць пашырэння сваёй асветы ў іншых навучальных установах Савецкага Саюза.

Андрэй Александровiч
Алесь Дудар
Міхась Зарэцкі

Савецкая Беларусь. 1928. 4 снежня.

Тодар Кляшторный. «Хачу жыць, захлынацца і верыць».

Тодар Кляшторный

По воспоминаниям писателя Павла Прудникова, Тодара Кляшторного в своё время называли «белорусским Есениным» из-за сходства стиля и настроения стихотворений. Тодар Кляшторный – автор интимной, пейзажной и философско-медитативной лирики. Его произведения – это стихи-песни, стихи-обращения, стихи послания, стихи, близкие к народному творчеству. Была публицистика, байки и пародии (в том числе пародия на Кондрата Крапиву) и эпиграммы. Также Кляшторный был переводчиком – в том числе перевёл на белорусский пятую часть «Швейка» (в соавсторстве с З.Астапенко), Произведения самого Кляшторного переводились на литовский, русский и украинский языки. Он работал на радио, в республиканских газетах и журналах. Был участником литературных объединений «Маладняк», «Узвышша», «Белорусской ассоциации пролетарских писателей», неформального объединения «Таварыства аматараў выпіць і закусіць» – попытка объединить белорусскую богему, создать оппозицию «пісьменьніцкаму калгасу». В разное время участниками были и другие репрессированные поэты. Многие произведения Кляшторного при жизни осуждались со стороны защитников партийно-классового подхода к культуре.

Критика осуждала несоответствие идеологическим требованиям эпохи, наличие упадничества, пессимизма, есенинщины и богемного отношения к жизни.

Арестован 3 ноября 1936 года. Как и остальные, осуждён внесудебным органом НКВД 29 октября 1937 года в 11.00 как «член антисоветской организации». Был реабилитирован в 1957 году. Жену Кляштоного, Янину Германович, также арестовали (28 ноября 1937) и осудили особым совещанием при НКВД как «члена семьи изменника родины» до 8 лет лагерей.

Хачу жыць,
Захлынацца і верыць.
Піць каханьня нязведаны боль…
Дай руку мне,
Дай вусны, дай сэрца,
Дай мне воч тваіх чад-алкаголь.
Сёньня п’яны вячэрнія далі,
Сёньня п’яна вячэрняя боль…
Прамінайце, юнацкія хвалі
Прамінайце жыцьцёвую мель.
Прамінайце, жыцьцёвыя стыні.
Хай заранкамі дні зіхацяць…
…Прамінайце!..
А ў гэтых прамінах
Ёсьць адвечная існасьць жыцьця:
Маладосьць –
Гэта дзіўная казка,
Непаўторная ў нашым жыцьці…
…Ападаюць
Чароўныя краскі,
Ападаюць,
Каб больш не цьвісьці…
Дай руку мне,
Дай сэрца надломы,
На калені прысядзь, абнімі;
Прасьпявай пад вячэрнія бомы
Пра затлеўшыя ў сэрцы агні.
Ападуць залатыя лілеі.
І каханьне чароўным віном
Вечна чулае сэрца не грэе,
Вечна душы не паліць агнём.
Хай сягоньня ў туманнай дуброве
Захлынаюцца шчасьцем вятры.
Мабыць, заўтра
Не мне, а другому
Будзеш дзіўную ружу дарыць.
Мабыць, я,
Каб любоў дарагую
Ад цябе і сябе захаваць,
Не кахаючы, буду другую,
Як асеньні “піон’, цалаваць.
А сягоньня
Мне хочацца верыць…
Піць каханьня нязьведаны боль.
Дай руку мне,
Дай вусны, дай сэрца,
Дай мне воч тваіх чад-алкаголь.

1927

Заметили ошибку в тексте – выделите её и нажмите Ctrl+Enter

kyky.org

Стихотворение «Переводы стихов Дмитрия Нилова с Белорусского на Русский язык.», поэт Буданцев Евгений

Переводы стихов Дмитрия Нилова с Белорусского на Русский язык.

Переводы стихов с Белорусского языка на Русский для второго тура международного литературного конкурса «Берега дружбы».

 

Осеннее. Дмитрий Нилов. Перевод.

 

Лето прошло. Пожар, -

Ни тоски, ни печали вскользь.

Листья овили фонарь,

Паутинную сеть набросив.

Туман проглотил аршин,

За туманом пути кремень,

За дорогой остался тын,

Покосился немного за день.

Стынет тень моего весла,

Осень каплей дождливой в лёт

По душе моей проползла,

Не оставив мажорных нот.

 

ВОСЕНЬСКАЕ

Прайшло лета. Пажар, -

Ні нуды, і ні смутку.

Лісце віла ліхтар

Павуціннем не хутка.

З’ела смуга аршын,

За смугою – дарога.

За дарогаю тын

Пакрывіўся трохі.

Стыне цень ад вясла…

Восень кропляй дажджлівай

Па душы папаўзла

Без мажорных матываў.

 

Автор перевода : Евгений Буданцев

 

В Турове. Дмитрий Нилов. Перевод.

 

В небе сказочно плывет

Дух природы нерушимый:

Вглубь полесья Припять ждет,

Млечный путь рисует зримый.

От горы к могилам шел,

И молитву повторяя,

Я мечтал здесь, как крестом

Нас Кирилл объединяет.

Каждый шаг теперь, как сон.

По святой земле скитаюсь…

Божий знак… Мне послан он.

Строки те запоминаю…

 

 

Ў ТУРАВЕ

Ў паветры казачна плыве

Дух прыроды некрануты, вечны:

Углыб Палесся Прыпяць тут заве,

Намаляваўшы шлях нябесны, млечны.

Ад гары да могілак прайшоў,

Надалей малітву паўтараю,

Мару так, каб і сваім крыжом,

Ахрысціў Кірыла, ён яднае.

Кожны крок па Тураву, як у сне,

Па святыні ў роздуме блукаю…

Усявышнім знак падараваны мне:

Гэтыя радкі, што запалі ў памяць…

 

Автор перевода : Евгений Буданцев

 

Ночь, и темнота в купе. Дмитрий Нилов. Перевод.

 

Ночь и темнота в купе,

Мы в пути вторые сутки.

Родная спит, и нет нигде

Слаще и милей голубки.

Гусь и Татарстан, Уфа…

Степи, горки, да равнины.

Ах, чудесная строфа…

Это для жены любимой.

Омск и Барнаул, Свердловск…

Каждый раз я здесь, как в первый,

Вижу листьев сладкий воск,

Образ осени нетленный.

Ночь, и россыпи из звезд,

Выше — только отблеск лунный.

Впечатления я вез,

Снам моим подарок чудный…

 

* * *

Ноч, і цемра ў купэ,

Суткі другія ў пуці.

Мілая спіць. І нідзе

Лепш за яе не знайсці.

Гусь, Татарстан і Ўфа,

Стэпы, раўніны, узгоркі…

Цудоўная гэта страфа –

Усё для каханай жонкі.

Омск, Барнавул і Свярдлоўск.

Тут для мяне ў першы раз:

…Лісцьеў чароўны воск,

Восені рускай абраз.

Россыпы зорных нябёс,

Месяцу бляскі вышей.

Я жа ўражанні вёз,

Каб запаўняць імі сны…

 

Автор перевода: Евгений Буданцев

 

В берлоге Дмитрий Нилов. Перевод.

 

Спит зимой в берлоге мишка,

Рядом задремала книжка,

А весна стучит в оконце.

Над снежком запело солнце.

Вдруг, светлее стал домишко.

-Посмотри в окно, глупышка. -

Мать будила медвежонка.

— В печке вкуснота печется.

Столько спать… Дрянна привычка.

Погляди, твоя сестричка

Съела лакомство свое,

И щебечет, словно птичка:

«Может, тоже пожуешь?»

Спозаранку глянь, на ветке,

Наша белочка-соседка,

Шьет себе хвостом юбчонку.

Очумелая девчонка.

У сороки вон — кораллы,

Все с собой, чтоб не украли.

Беленькой была зайчиха,

Нынче в сером вся, франтиха.

Не ленись, давай-же, Мишка, просыпайся!

И на травке первой поваляйся.

 

У БЯРЛОЗЕ

У бярлозе спiць узімку Мiшка,

Побач – задрамала яго кнiжка.

А вясна пастукала ў аконца,

За мяцелiцай – заззяла сонца.

І святлее раптам наша хатка…

– Паглядзi ў аконца, немаўлятка, –

Мацi будзiць Мiшку i смяецца, –

Тут, у печцы, смаката пячэцца.

Спаць да лета – дрэнная ўжо звычка!

Ты зірні: прачнулася сястрычка,

З’ела свой ласунак i шчабеча:

“Цi не хочаш снедаць, мой хлапеча?”

Зранку, глянь, вавёрка на галiнцы

Шые хвосцiкам сабе спаднiцу.

У сарокi ў дзюбе вунь – каралi:

Носiць iх з сабой, каб не укралi.

Беленькай была зiмой зайчыха,

Зараз ходзiць шэраю, францiха…

Не лянуйся, Мiшка, прачынайся,

I на першай траўцы паваляйся!

 

Автор перевода: Евгений Буданцев

 

Цирк на дроте. Дмитрий Нилов. Перевод.

 

Вся эта жизнь, как цирк на дроте,

Почти как акробат в полете.

Не масло, а прогорклый творог,

Где зло смеются те, кто дорог.

А враг-то, сладенько смеется,

И другом старым назовется

И друг, и враг, теперь — две маски.

Одно лицо житейской сказки.

 

***

Жыццё, напэўна, цырк на дроце,

Цi акрабат, якi ў палёце.

Не масла, а прагорклы твораг,

Дзе сябра кпiць, нiбыта вораг.

А вораг – соладка смяецца,

I сябрам даўнiшнiм здаецца.

I сябра з ворагам – дзве маскi,

Двулiкi твар жыццёвай казкi…

 

Автор перевода: Евгений Буданцев

 

Воспоминание. Дмитрий Нилов. Перевод.

 

Я сохранил воспоминание, сирень

Последней каплей в тот дождливый край.

Я сам с собой, смотрю на фото с ней.

Блуждаю сумрачно, потерянный в мечтах.

Но застучал потом на сердце долгий день,

В котором мы купаемся вдвоем.

Забыл стихи и ворох прочих дел,

И песню нежную со временем завел.

 

 

УСПАМІН

Захаваў аб ёй бэзавы ўспамiн,

Як апошнюю кроплю з даждлiвага краю.

Фатаздымак. I з iм я адзiн-на-адзiн,

Разам з марамі ў памяцi змрочна блукаю.

Ды пастукаў у сэрца знянацку цяпер

Доўгі дзень, дзе купаюся з любаю разам.

Адарваў я ад вершаў пагляд, ад папер,

Зацягнуў сваю песню, што склалася з часам…

 

Автор перевода: Евгений Буданцев

poembook.ru

Стихи на белорусском с переводом | KidsClever

На данной странице собраны познавательные стихи на белорусском с переводом, которые познакомят малышей и школьников с удивительными стихами на белорусском языке.

 

Стихи на белорусском с переводом 

Осеннее.

 

Лето прошло. Пожар, —

Ни тоски, ни печали вскользь.

Листья овили фонарь,

Паутинную сеть набросив.

Туман проглотил аршин,

За туманом пути кремень,

За дорогой остался тын,

Покосился немного за день.

Стынет тень моего весла,

Осень каплей дождливой в лёт

По душе моей проползла,

Не оставив мажорных нот.

 

ВОСЕНЬСКАЕ

 

Прайшло лета. Пажар, —

Ні нуды, і ні смутку.

Лісце віла ліхтар

Павуціннем не хутка.

З’ела смуга аршын,

За смугою – дарога.

За дарогаю тын

Пакрывіўся трохі.

Стыне цень ад вясла…

Восень кропляй дажджлівай

Па душы папаўзла

Без мажорных матываў.

 

***

 

Ночь, и темнота в купе.

 

Ночь и темнота в купе,

Мы в пути вторые сутки.

Родная спит, и нет нигде

Слаще и милей голубки.

Гусь и Татарстан, Уфа…

Степи, горки, да равнины.

Ах, чудесная строфа…

Это для жены любимой.

Омск и Барнаул, Свердловск…

Каждый раз я здесь, как в первый,

Вижу листьев сладкий воск,

Образ осени нетленный.

Ночь, и россыпи из звезд,

Выше — только отблеск лунный.

Впечатления я вез,

Снам моим подарок чудный…

 

Ноч, і цемра ў купэ,

Суткі другія ў пуці.

Мілая спіць. І нідзе

Лепш за яе не знайсці.

Гусь, Татарстан і Ўфа,

Стэпы, раўніны, узгоркі…

Цудоўная гэта страфа –

Усё для каханай жонкі.

Омск, Барнавул і Свярдлоўск.

Тут для мяне ў першы раз:

…Лісцьеў чароўны воск,

Восені рускай абраз.

Россыпы зорных нябёс,

Месяцу бляскі вышей.

Я жа ўражанні вёз,

Каб запаўняць імі сны…

kidsclever.ru

Стихи про любовь на белорусском языке | KidsClever

На данной странице собраны познавательные стихи про любовь на белорусском языке, которые познакомят малышей и школьников с удивительными стихами на белорусском языке.

 

Стихи про любовь на белорусском языке

Каханне ёсць!

 

Жыцце, без веры ў каханне

Шчаслівым не захоча быць,

Бо сэрцу доўгае чаканне

Не зможа шчасце засланіць.

 

Апошнія сабраўшы сілы,

Душа захоча з небыцця

Ляцець ў цудоуную краіну:

Краіну казак і жыцця…

 

Каханне ёсць, у каханні сіла,

Яно з табой на ўсё жыццё,

Жыццё каханне нарадзіла,

І толькі смерць мацней яго!

 

***

 

Далёка ад роднага краю,

Чый вобраз па кроплі зьбіраў,

У трызьненьні белага маю

Самотны паэт паміраў.

 

Ён ведаў, што болей не ўстане,

Апошнія зьлічаны дні.

Чаму ж аніхто не загляне

Зь вялікай і мілай радні?

 

Няшчасная доля – памерці

У смутку-тузе аднаму.

Дзьвярыма на першым паверсе

Хтось грукнуў, здалося яму.

 

Во – крочыць па ўсходках рыпучых,

Во – клямкаю бразгае ўжо.

I стала ад шчасьця балюча:

Няўжо гэта праўда? Няўжо?

 

О Божа! Сама Вэраніка!

Яго Вэраніка стаіць!

Галоўкаю русай панікла,

Журботна, тужліва глядзіць.

 

Букет васількоў і рамонкаў

Сьціскае ля сэрца рукой…

Праклятая Богам старонка

Зайшла да паэта ў пакой!

 

– Ну, што ж ты стаіш, Вэраніка?

Не бойся! Бліжэй падыдзі!

Я столькі гадоў цябе клікаў –

I ўсё заставаўся адзін!

 

Я зьведаў хвіліну адчаю

У гэтай чужой старане.

Цяпер адзінота, я знаю,

Навечна пакіне мяне…

 

За вокнамі пеніўся буйна

Захмелены ялцінскі май.

За вокнамі ўсплёснула бухта:

– Не плач, Вэраніка! Бывай!

 

Яшчэ ты пасьпееш самотна

Наплакацца ў горкай журбе.

Яшчэ ты адчуеш, як моцна

Яго не хапацьме табе.

 

***

 

Як часта я ў зімнюю ноч

Хадзіў ля аселіц, блукаў,

І кветкі ўзімку збіраў,

Як часта я ў зімнюю ноч.

 

Як хутка прайшла маладосць,

Бы ў нейкім скарочаным сне,

Як доўга ты снілася мне,

Як хутка прайшла маладосць.

 

Не хадзіць мне болей ля аселіц,

Кветкі ў зімку болей не збіраць,

І па шчасцю мне не сумаваць,

Не хадзіць мне болей ля аселіц…

kidsclever.ru

Беларускія вершы | Белорусские стихи

Дзень Перамогі Да 75-годдзя Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне Парад глядзеў – і моўчкі слязу дзед выціраў. Ізноў Дзень Перамогі святкуе ветэран. Тых, хто фашыста выпер, няшмат ідзе ў страі. Нясуць вайскоўцы вымпел за Ліды гераізм. У шэсці – крэпасць Брэста, паходны лазарэт… Праносяць за партрэтам з пашанаю партрэт. Шумелі дрэвы-сведкі, стары слязу раняў, і засцілалі кветкі адхоны кургана. Дрыжаў ліхтар. Валіўся ціха снег. Ён накрываў, хаваў мае сумненні. Плылі між зорак вечаровым ценем Аблокі, не прыстаўшы на начлег. Пад палатном бурштынавага дня Граў вецер соснам на габрэйскай скрыпцы. Іскрыўся месяц меднай завушніцай, А я адчай адчайна праганяў. Накцюрн зімы – падман і супакой. У прыцемках адлегласць зорак тае. Страката снег на вецці расквітае, *** Ты чуеш, сціхлі першыя грымоты? Ты бачыш, выспы сонечных вачэй На шыбах, дзе абрысы самалётаў Губляюцца на просцінах начэй? Іх гасне след, як і каханне ў словах Цьмянее, абрываецца ў радках, А надвячоркам гулка і вяснова Сінеча з сэрцам б’ецца не ў ладах. Зноў сніцца ветлы салаўіны шчогат У хвосткіх прыдняпроўскіх лазняках І водар разварушанага стога, Край спраўляе наш дажынкі Каб ад працы адпачываць. Пасвяткуйце ка жанчынкі Тут мужчынкі Вам падстаць. Прыпеў: Дажыначкі, дажыначкі Сабралі ўсе збажыначкі. Спяклі румяны каравай Не будзе есць яго гультай. Працавалі безадмоўна Важкім стаў наш ўраджай. Гэты горад-каралеўна Еш духмяны каравай. Прыпеў: Дажыначкі, дажыначкі Сабралі ўсе збажыначкі. Спяклі румяны каравай Паравоз на п’едэстале 26 верасня 2008 года ў Лідзе, з дапамогай спецыяльнага пад’ёмнага крана, быў устаноўлены першы ў Беларусі памятны знак воінам-чыгуначнікам. Пастамент на скрыжаванні Энгельса і Чарацянай. Паравоз доўгачаканы, цеплавоз, сюды прыцягвай! Падганяюць цеплавозам паравоз чырвона-чорны. Кранам – як рукою – возьмем помнік дзевяностатонны. Ён – са станцыі сялецкай, Арлінае племя Памяці воінаў-чыгуначнікаў, удзельнікаў Вялікай Айчыннай вайны, у гонар якіх у Лідзе восенню 2008 года быў устаноўлены памятны знак-паравоз На фронт з завода і раллі пайшлі, “Бывай!” прамовіўшы. Чыгуначнікі перайшлі ў ваеннае становішча. Чыгуначнік у Армію Чырвоную залічаны – яму заданні ўдарныя да баявых набліжаны. Фашыст, драпежны, бы шчупак, ім не навее боязь – У небе жаўрук з пазаранку лятаў, Нібы поле сваё гаспадар аглядаў. Я ціхенька над ім жартаваў… І ветразь жыцця свайго маляваў. Ён раптам паклікаў з сабой ў вышыню… Мне былО, што казаць жаўруку: Мой мілы, глядзі, вось крылы маі Караннямі ў землю даўно прараслі. Я чую, кахаю, чакаю, жадаю,… У сэрцы край гэты пяшчотны маю. Думкай яго, як і ты, аблятаю, Мая паэзія жывая — У ёй водгук сэрцаў, галасоў, Верш мой ніколі не ўмірае — Вядзе па зорках ён дамоў Мая паэзія кранае — І радасць у ёй, самота ў ёй, Верш мой заўжды ідзе па краю — Між смерці подыхам, жыццём Беларуская дзяўчына наша гордасць і краса Калі ўбачыш яе ў працы, запяе твая душа. Яна скарбаў мае многа на таланты і прыгажосць Ёй шаноўны, паважаны у Беларусі кожны госць. Прыпеў: Эх, беларусачка,беларусачка, беларуская краса Вочы сініе, косы доўгіе і шырокая душа. Беларусачка,беларусачка, беларуская краса “Крочыў” танк жалезнаю хадою Па зямлі прывабнай і чужой. Застагнала дрэўца маладое, Як святар, забіты прад імшой. Больш не стане ўжо духмяным хлебам Залаты, як злітак, каласок. Больш у вочы не ўсміхнецца небам Знішчаны пачварай васілёк. Пройдуць тракі па ўсяму, што свята, Перамелюць радасныя сны. “Крочыў” танк паходкаю вар’ята, “Крочыў” танк паходкаю Вайны. Гарэў наш дух… Наш вольны і свабодны… Калі Краіна першаю была… — У Эўропе. З’ядналіся мы з Польшай, Каб канстытуцыя -Жыла. Наш Статут першы ў Свеце… Хто быў, і кім, чыя пад ім Зямля. Калі ў вачах гарэлі — Свечы, Калі надзея, вольным быць — Была! Фашысцкі бункер У гады фашысцкай акупацыі ў многіх акупаваных вёсках Беларусі меліся нямецкія бункеры, якія нагадвалі аб “новым парадку” акупантаў і наводзілі страх на мясцовае насельніцтва. Быў такі бункер і ў вёсцы Агароднікі Лідскага раёна. Стаў з позіркам халодненькім фашызм на поўны рост… У вёсцы Агароднікі нямецкі бункер ёсць. Узгоркам узвышаецца пакрыты дзёрнам дах. Ёсць у Віцебскай вобласці горад Больш пяцьсот ён гадоў там стаіць. З набярэжнай, ўздоўж возера, ўперад Там касцёл узвышаецца ўвысь. Там над возерам Божая маці Падняла над сваёй галавой Нараджонае Божае дзіцяці Хараство дорыць ён супакой. Там жывуць вельмі добрыя людзі Белый лебедзь на гербе у іх. Хто прыедзе туды – не забудзе Прыгажосць тых Міёрскіх зарніц. Люблю бясконца край, мой родный! З руін падняўшыйся, свабодный. Мой край бярозак і буслоў, Мой край зуброў і жураўлёў. Люблю жытнёвыя паляны, Сунічныя люблю бары. Люблю глядзець праз акуляры Як граюць капелькі расы. Люблю за шчырасць беларусаў За хлебасольнасць, прастату, За непакорнасць і не трусасць І за адпор, даюць што злу. Люблю цябе мой край бясконца ! “Мы не рабы, рабы нямы”,– Чыталі фразу ў буквары. З тае пары гадоў пад сто Сплыло ў вір, у нябыт сышло. А раб як жыў, так і жыве, Змаганне зноў з сабой вядзе. Ён раб сваіх заган і страху, І сам лажыцца ён на плаху. Ён раб чужых ідэй і думак І нават песень, калыханак. Пад дудку нечыю ўсё скача, Хоць ноччу можа нават плача. А вольным быць зусім няпроста, Пахаваныя хаты прараслі муравою, Жоўтым рапсам вясною дружна ўзышлі, А бывае што часам і крапівою, Дзе дарожкі-сцяжынкі калісьці ішлі. Узляцелі да лета ўвысь дзьмухаўцамі, Паляцелі нашчадкаў па свеце шукаць – Між зямлёю і небам яны пасланцамі, Каб сляды тых нашчадкаў знайсці, адшукаць. Пахаваныя хаты паплылі туманамі Па-над краем у сэрцы сыноў і дачок, Есць адно папярэджанне (чур, не прымаць за «ку-ку»!). Гэта тычыцца жарсцi да глупай гульнi ў вершаплецтва. Асцярожней, паэцейкi, з вершамi: ў кожным радку, немаведама як, нараджаюцца словы прароцтваў. Хто нам iх дасылае i скуль, адказаць не магу, але факт застаецца, як кажуць даследчыкi, фактам: ува сне i наяве, у ступары i на бягу, Хатынь, Чарнобыль і Няміга — Адчай і слёзы херувіма, Пакуты й боль людзей, народу, Да смерці ў вечнасць шлях-дарога Хатынь, Чарнобыль і Няміга — Чаканне маці свайго сына, Труна на тысячы галоваў, Жалоба сэрцаў, уздым да Бога Хатынь, Чарнобыль і Няміга — Пякельны подых, твар агіды, За грэшны час нам пакаранне, Дарунак смерці — ратаванне Хатынь, Чарнобыль і Няміга — Усё ты вынесла, Радзіма, У агародзе, у бабулі Цуда вырасла цыбуля. Цыбулька маленька І завуць яе сямейка. *** Спіць каток зімой на лаўцы Лапкі пад жывот схаваўшы. Лапкі змёрзлі на снягу Халодна басаногаму. *** Каля лесу на прыгорку Назбіраў суніц Ягорка. Смачна будзе за сталом Есць суніцы з малаком. *** Распусціліся на ўзлеску Кветкі першыя-пралескі. Яны свецяць сінявой Захавайма ў чысціні Нашы пушчы і палі, І аблокі ў вышыні Захавайма ў чысціні. Захавайма ў чысціні Нашы рэкі, ручаі, І азёры ў цішыні Захавайма ў чысціні. Захавайма ад пакут, Прамысловых ран-атрут, Цела роднае зямлі Захавайма ў чысціні. Мудрасць з розумам няхай Лечаць, цешаць родны край. Ў наша заўтра зазірні: Ці яно ж у чысціні? Быў апошні дзень снежня, кружыла завея, Дзень вісеў нерухома, неўпрыкмет, як жыццё, І глядзела зіма праз карункавы веер, Асуджаючы час найвысокім суддзём. А я слухаў яе дысанантныя ноты, Храматычныя гамы без гармона ў крыві І складаў свае думкі ў частоты цэйтнота, Каб нанова пісаць унікальны клавір. Узнялі тыя ноты, на крылах панеслі, Тут я вочы заплюшчыў і адкрыўся душой, Жыццё віруе, З намі жартуе, То радасць, то сум наганяе; Шчасце дае, Песню пяе, Каханне для нас пасылае. Чаму так бывае? Хто гора спазнае Той і бяды не баіцца, Сціпла шагае, Людзям жадае Верыць у Бога, шчыра маліцца. Можна смяяцца, Кудысці спяшацца, Долю, як коніка, асядлаць. Толькі без Бога Ні да парога Нельга далёкія далі спазнаць. Мы ў вёсцы гасцявалі, Рана прачыналіся. Калі нас на працу звалі- Памагчы стараліся. Мы не проста гасцявалі, Кветкі добра палівалі. Мы палолі агарод, Клалі ягадкі Ў рот. Дзве салодкія сунічкі- Падарунак для сястрычкі: Яна яшчэ маленечкая, У таты на каленечках. Гладжу беленкае вушка ў ката я. Ён як мяккая падушка,ды жывая. Ён зусім такі маленькі,мой каток, Але стаў ужо старэнькі на гадок. Да сябе яго ціхенька прыгарну я, Хай пагрэе маё сэрца,зачаруе. Памуркоча песеньку ласкава. А пра што ён думае,цікава? Плаваюць за тоўстым шклом Рыбкі каляровыя. Рыбка з сіненькім хвастом І яшчэ тры новыя: З жоўтай спінкай і рудая Шпаркая і вострая. А яшчэ ёсць залатая Самая дзівосная. Яе вочкі мільгацяць І загадкава глядзяць. Не,-я ведаю напэўна,- Гэта рыбка каралеўна! Мой сябрук крылаценькі Вочкі быццам пацеркі. Ў блакітных пёрышках, Жоўценькае горлышка. Добры талент мае,- Словы паўтарае. Я кажу:»Чарлунчык Добры мой пявунчык.» Ну а ён траскоча: «Чалрлік есці хоча.» Паклюе зярняткі І пачне спачатку. Віхры кляновых дрэў Лагодзяць небасхіл. Адчынена акно І хораша ўглядацца, Як пад вясёлы спеў І лёккі промельг крыл Стрыж ведае адно: Палётам забаўляцца. Вось каб і я змагла Сарваўшыся з зямлі З чародкай узляцець І закружыць пад небам. Дык дайце ж два крыла, Каб мне дапамаглі Ад волі захмялець І наталіцца спевам! Віхры кляновых дрэў Лагодзяць небасхіл. Адчынена акно І хораша ўглядацца, Як пад вясёлы спеў І лёккі промельг крыл Стрыж ведае адно: Палётам забаўляцца. Вось каб і я змагла Сарваўшыся з зямлі З чародкай узляцець І закружыць пад небам. Дык дайце ж два крыла, Каб мне дапамаглі Ад волі захмялець І наталіцца спевам! ЗАПАВЕТ прысак раздзьмухай адчуй боль не боль роспач не роспач калі німб паўстане ўваччу калі поўня узыдзе тройчы калі ўквеціцца твар не твой сумна-прывідным прыпамінам калі ўскоўдраны ймглой сувой ахіне цябе і абдыме напярэймы табе скрозь сон вымнке якскарка разумення поўня поўная галасоў на каменне ставай каленьмі на нябёсы глядзі і ведай ведай тое што нельга ведаць * * * Прыцемак хавае цені. Адвечны вораг мой — я сам гуляе ў словы. Палёгка хутка будзе тут. І святло разліецца. І морак адступіць у ноч. Бурштынавыя зоры паснуць, узрасце прадчуванне. Множыцца расліннасць. Кусціцца бачанне ў трох станах — уздойму, нямога трымцення і скону. * * * Прысненне дзіўнае і лёгкае: у сціхлай завадзі рачной шчупак самотны гучна плёхкае і цені зыбяцца чаўноў. А дальш, у чаратох прыстоеных, дзе звыкла жамяра гудзе, а гукі дыхаюць сутоннямі, ступае нехта па вадзе. Аброслы раскаю і згорблены, пасрэбраны увесь луской, спавіты воднай прахалодаю, павольна ён ідзе ракой. К яму хінуцца вербы ніцыя і цішу поўніць дзіўны звон. ЗМЯРКАННЕ Прысмерак вечаровы сціхотна кладзецца на спавітыя задуменнем абшары. Сонца — маці майго адзінокага сэрца — на захадзе спеліць пажары. Мары людскія знаходзяцца дзесьці там, дзе гуртуюцца шчыльна бялёсыя, пульхныя неба дзеці — ссамотнелыя аблачыны. Гарлачыкам развінецца здзіўленне, калі з самай высокай званіцы, асляпіўшы абсяг на імгненне, нібы вогненны боль навальніцы, ТАПЕЛЕЦ Кінуся з галовою ў вір — рэчка засціць вочы вадой мне, а халодны і мяккі жвір мяне прыме ў свае абдоймы. У дрыготкай, плыўкай смузе голас рога прачнецца трубны. Знікнуць рыбы і гады ўсе, распадуцца русалак гурбы. Да мяне сам Цар падплыве і ласкава асвенціць глеем валасы на маёй галаве. Мне ж падасца — ялеем… ПЕСНЯ Марыне Няма на зямлі ні святла, ні радасці, ні тугі, ні адчаю… Пойдзем, закаханая-закалыханая, да крыніц. Абмыю твар твой, рукі твае і валасы твае, шэптам суцішу цябе, вымалю ў неба, ў вады, у зямлі твой супакой — пойдзем, каханая, пойдзем да крыніц. Там спачнем ад трывог, там гаючых траў прахалода нас абдыме і мы акрыяем. Каханая, да крыніц пойдзем? Песню спяваю табе — ты спіш, СТАРЫ МЛЫН Каля рачулкі безназоўнай у светлай вотчыне маёй ёсць млын стары, ад вока схоўна спавіты даўніной нямой. Ён тут спрадвеку. Невядома, хто збудаваў яго і як. Не раз, паўдзённай гнаны стомай, спачыць сюды прыходзіў я. Рабілася світальна, добра і цёпла неяк на душы у гэтых сценах прахалодных, у гэтай нерушнай цішы. Калісь было: прыспаў змярканне і прахапіўся сярод зор, * * * Я шукаў сябе ў тых далёкіх днях, калі дом ссамотнелы спавівалі замеці, калі памяць гублялася ў снах, калі сны губляліся ў памяці. Мне шапталі шаты высокіх дрэў: «Ачуняй, нічога яшчэ не страчана, ты не знік, у вогнішчы не згарэў, шмат сустрэнеш дзівос нябачаных…» Я шукаў паўсюль прыкметы вясны, не знаходзіў, і разам з памяццю адляталі мае залатыя сны ўвышыню, і знікалі ў замеці. *** Калі доўга не хочуць ваш талент прызнаць І не бачаць натхнёнай работы, Не спяшыце ў зямельку яго зарываць, Можа быць, вакол вас ідыёты. *** Праляцелі эпохі імгненнем адным, Пакаленні даўно за тым светам, Як жа добра адчуць сябе з ранку жывым І камусьці засведчыць аб гэтым. *** Перапрыгваю па кіламетру, За сабой разуменне цягну, Гарыць зары касцёр – І мне ў вачах світае: Міхалішскі касцёл Здалёк мяне вітае. І я рад павітаць Стагоддзяў сувязнога, Пачціва шапку зняць, – Пачуццяў добрых многа. Бацькі тут бралі шлюб І тут мяне хрысцілі, І я за іх – малю, Што так мяне расцілі. За восем вёрстаў я Хадзіў сюды маленькі З дарослымі, — стаяў Цярпліва на каленях. А Бог на свеце ёсць, – Не мог таго не бачыць І іскраю сваёй Ў двары і ў дзядзінцы, Ў кватэры і ў хаты, У сэрцы і ў душы Нахлынула свята! Святкуем Вялікдзень Як Дзень Вызвалення Сумлення. О, слодыч Свабоды сумлення! Смуткуем Вялікдзень – Дзень Памяці Светлай Аб тых, хто трывожна Глядзіць з тога свету: Каб зноў атэізму Нячыстая сіла, Кіруючай стаўшы, Людзей не касіла Ў святле асляпляльным Вялікіх рашэнняў!.. Святкуем Вялікдзень Любві Ўваскрашэння! Ты роднае зямлі Паклонішся калі? І продкам, што ў зямлі, Паклонішся калі? Іх душы, як з вакон, З нябёс глядзяць спакон: Калі ж ты аддасі Айчыне свой паклон? З яе крыніц – набраць Паклонішся калі? Сцяг годнасці падняць Паклонішся калі? Ці толькі ўжо тады, Як дасць жыццё пад дых, Паклонішся і ты У родны кут святы?.. Тая вёсачка за лесам Ледзь знаёмай мне была. Папрасіў вады. Бабуся Малака мне наліла. Зкуль я, чый я – запытала І ўздыхнула: – Вось бяда: Ўжо зусім нямоглай стала, А кароўку грэх прадаць. Сенаваць не едуць дзеці. Ды на край зямлі зусім Іх занёс аднойчы вецер, Што дабрацца цяжка ім. А адзін – памёр. Вось гора. Той бы, пэўна, памагаў… Падкаціў камяк пад горла, – Малаком я ледзь прагнаў. Спадар дырэктар, Полацку ўраджэнец, Культуры беларускай адраджэнец У Латвіі. Паходню нёс асветы, Што Беларусь жыве, даказваў свету, Што нам дагэтуль светла. І сягоння Мне бачыцца зара вось той паходняй. Латвійская зямля хай будзе пухам, Цярпліва нёс свой крыж асілак духу: Працэсу ў 25-ым вынес скруху І ў 45-ым ссылкі завіруху. І там сваім лячыўся медазборам – Сабраным у Латгаліі фальклорам… Газета-штык Да 75-годдзя “Лідскай газеты” У 1943-1944 гг., да самага вызвалення Ліды ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, газета “Уперад” (папярэдніца “Лідскай газеты”) выдавалася падпольна. Друкаванае слова таксама сыграла сваю ролю ў барацьбе з ворагам. Нас прапагандай, фрыцы, не паганьце! Фрыц, не мялі падобна ветраку! Насуперак фашысцкай прапагандзе, “Уперад” робяць Коган і Драгун. Партызанская газета Да 80-годдзя “Лідскай газеты” У 1943-1944 гг., да самага вызвалення Ліды ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, газета “Уперад” (папярэдніца “Лідскай газеты”) выдавалася падпольна. Друкаванае слова таксама сыграла сваю ролю ў барацьбе з ворагам і набліжэнні Перамогі. Там, дзе кормяцца-жыруюць вепручыхі з вепрукамі, Коган і Драгун шчыруюць у пушчанскай у друкарні. Зьбег часоў, назіраю, няўмольны, Намаганьнеў і мроя-надзей, Зьбег жыцьця, што ўвыш цягне гольле, А ўніз каранямі расьце. Гэтак ж дрэва тваё — зеляное… Наканована век яму быць… Век квітнець кожны год па-зямному І ў зямлі, каля корнеў спачыць. -07.06.19. Будзь мяккай ёй, зямля, Будзь неба ёй ласкавым, З матуляй размаўляў Я, помню, так яскрава: – Ну як там Гарбачоў? – З Фаросу ўжо вярнуўся! – Малітвы Бог пачуў – Ад нас не адвярнуўся! – Пасланы Богам, ён Нам вызваліў сумленне, Што некалі ў палон Узяў антыхрыст Ленін! – Як цяжка перажыць Было, калі Саветы Зусім хацелі зжыць Усіх святых са свету! – А колькі знёс абраз – Мой бацька! – Нямала “будучыні светлай Будаўнікоў” навербаваў, Ды рэчаіснасць беспрасветнай Была – шмат душ абрабаваў! Ў палон ці змог бы ўзяць Феміду Партыйны жрэц, прараб рабы Узняць такую піраміду – Без нас, нікчэмныя рабы?! …Пачуўшы плач нябеснай скрыпкі – Сцяну глухую час прабіў – Хоць і са скрыгатам і скрыпам, Рабы, распростваем гарбы! Аковы ржавых догм рвучы, Пачуўшы плач свайго сумлення, Як з матулінага лета – Гэта сонечная ніць. Я магу па ёй з край свету Ў край дзяцінства пазваніць. І ў журбе асенняй ночы Светла мне пагаманіць З тою вёскай, Дзе аднойчы Мама прала гэту ніць, Што вядзе мяне праз годы І, бывае, аж струніць – Цягне ў добры бок заўсёды Гэта праведная ніць. Як бы мог я ў людзі выйсці І ў жыцці сябе знайсці Без радзімай гэтай ніці Да чаго б я мог дайсці?! Па ўсёй Беларусі бяздомныя печы, Стаялі ад гора ўчарнелыя печы, Што больш ім малеча Не ўзлезе на плечы, Што болей не грэць ім І костак старэчых. Здавалася – слалі нямыя праклёны, Што больш гаспадыням не біць ім паклоны, – Не будуць ад ранку ля іх завіхацца, Як быццам у нейкім абрадавым танцы. А будуць вялікія святы надходзіць, – Не стануць для іх мел, ці вапну разводзіць, За коску дружна ўсе цягалі Гарэзы ў школе хлапчукі, Чым ёй расці дапамагалі, Што зараз вынік вось такі: З паднятай горда галавою Ідзеш – адцягвае каса. Багаты ёю залатою Казаў: “Не трэба мне й пасаг.” “І хоць ад нашага вяселля Адтанцавала шмат гадоў, Я ад касы тваёй касею, Нібы ад хмелю, быццам дождж.” “Я разлюблю цябе адразу, Калі намер ты здзейсніш свой. Вось паспрабуй касу абрэзаць – Чую стогны, жальбу і праклёны, Што за мною з даўніны ідуць: Хто яны, з тых мільёнаў мільёны, Людзі, волі якія імкнуць? Хто яны? Не рабы і не вязьні, А на шляху, з крыві і сьлязы, Пры жыцьці, Макленбурга канямі, Тягнучы тяжкай волі вазы. Паглынае час іх радаводы, Дзеі іхняе славы, ганьбы… Дзе татары? Дзе Сінія воды? Попел дзе Маскавіцкай бяды*? Забываюцца словы і дзеі, Маюць гэтыя сусьветы Мноствы сонцаў і зямель, Шлюць няспынна, праз парсекі, Закліканьні нам свае, А зямныя чалавекі З Зямлёй рады не знайдуць: Смокчуць нетры яе, рэкі, Зграі воўчыя вядуць. Глум і гвалт — зямная доля, Зьвяз супольства — не жыве… Зачарованае кола, Зямлёй зьвязаных людзей! Маюць гэтыя сусьветы Мноствы сонцаў і зямель, Шлюць няспынна, праз парсекі, Закліканьні нам свае… Забываюцца словы, прахнеюць, Ды Радзіма на сьвеце адна, Між тарфяных балотаў і глея Яе супесі йдзе баразна, Забываюцца словы, як сон мой, Іх шукаю — у адказ цішыня, Над Радзімай лятаю лясною, Дзе краіна дзяцінства была, Нараджаю не верш — дзьмухавіну Ад бязважкай сумоты свае, Да адной, да старонкі адзінай, Дзе Радзіма бязьмежна жыве. -07.05.19. Первярэтнем людскім, ваўкалачынай, Уздоўж чыгункі гарэтна мне выць, Ад зямлі, ад грудзей нібы матчыных, Глыт апошні жыцьця каб прасіць. Недапета што ў ім, недабачана, Недачута між гомна людзей, Я пакіну спрахнелаю хаткаю — Спадкаемца яе хай знайдзе. -04.05.19. З сабою нясу што зьбярог; Ад ціхіх хацін і двароў, Ад гомна птушыных лясоў, Ад вольхаў вільготных вясной, З сабою нясу я спатканьні, Сустрэчы і сьпёк разьвітаньняў, Нясу гукі матчыных слоў І працы бацькоўскай змаганьне, Нясу я да самага схілу Жыцьця таго ля дамавіны, Да попела продкаў маіх, Пад насып курганаў сівых. -28.04.19. Нам вясна — узнагарода За палон зімовых сноў. Абуджаецца прырода З першым клёкатам буслоў. Ажывае ўсё навокал — Радасць крочыць па зямлі. Ацані мужчынскім вокам, Як дзяўчаты расцвілі. Пра такіх у садзе веснім Ці ў бярозавым гаі Да знямогі шчыра песні Выцінаюць салаўі. Глянь: прайшла, бы каралеўна, На вачах у малайцоў Маларытчанка, напэўна, Ці, магчыма, з Ляхаўцоў. Тут такія красатулі

www.vershy.ru